GandCrab 5.2 là phiên bản mới trong họ Mã độc tống tiền GandCrab lan rộng trên toàn cầu trong hơn một năm qua. Ngày 05/04/2018, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (Trung tâm VNCERT) đã phát hành Công văn số 58/VNCERT-ĐPƯC về việc ngăn chặn kết nối máy chủ điều khiển mã độc GandCrab (phiên bản 1.0 và 2.0) và hiện nay cũng đã hỗ trợ giải mã GandCrab phiên bản 5.1 trở về trước.
Tuy nhiên, hiện nay qua theo dõi không gian mạng, Trung tâm VNCERT phát hiện từ giữa tháng 3/2019 đến nay đang có chiến dịch phát tán Mã độc tống tiền GandCrab 5.2 vào Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Tại Việt Nam, GandCrab 5.2 được phát tán thông qua thư điện tử giả mạo từ Bộ Công an Việt Nam với tiêu đề “Goi trong Cong an Nhan dan Viet Nam”, có đính kèm tệp documents.rar. Khi người dùng giải nén và mở tệp tin đính kèm, mã độc sẽ được kích hoạt và toàn bộ dữ liệu người dùng bị mã hóa, đồng thời sinh ra một tệp nhằm yêu cầu và hướng dẫn người dùng trả tiền chuộc từ 400 - 1.000 USD bằng cách thanh toán qua đồng tiền điện tử để giải mã dữ liệu.
Để cảnh báo mã độc nguy hiểm này, ngày 15/3/2019, Trung tâm đã đưa ra Cảnh báo số 81/VNCERT-ĐPƯC về việc theo dõi, ngăn chặn kết nối máy chủ điều khiển mã độc GandCrab. Cảnh báo yêu cầu Lãnh đạo đơn vị chỉ đạo các đơn vị thuộc phạm vi quản lý thực hiện khẩn cấp các việc sau để phòng ngừa, ngăn chặn việc tấn công của mã độc GandCrab 5.2 vào Việt Nam như sau:
1. Theo dõi, ngăn chặn kết nối đến các máy chủ máy chủ điều khiển mã độc tống tiền GandCrab và cập nhật vào các hệ thống bảo vệ như: IDS/IPS, Firewall,… theo các thông tin nhận dạng tại Phụ lục đính kèm;
2. Nếu phát hiện cần nhanh chóng cô lập vùng/máy đã phát hiện;
3. Thông báo người sử dụng nâng cao cảnh giác, không mở và click vào các liên kết cũng như các tập tin đính kèm trong email có chứa các tập tin dạng .doc, .pdf, .zip, rar,… được gửi từ người lạ hoặc nếu email được gửi từ người quen nhưng cách đặt tiêu đề hoặc ngôn ngữ khác thường. Và cần thông báo cho bộ phận chuyên trách quản trị hệ thống hoặc đảm bảo an toàn thông tin khi gặp nghi ngờ.
Phụ lục Thông tin về mã độc GrandCrab 5.2.
PV