Trong đó, đã xác định đến năm 2015, đầu tư xây dựng Học viện Cảnh sát nhân dân (CSND) trở thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm của lực lượng Công an và đến năm 2020 trở thành cơ sở giáo dục trọng điểm của quốc gia. Lộ trình này đã được cụ thể hóa trong Quyết định số 3013/QĐ-BCA-X11 ngày 12/6/2013 của Bộ trưởng Bộ Công an phê duyệt Đề án thành phần số 3. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng, tạo thế và lực mới để Học viện CSND có điều kiện tiếp tục phát triển lớn mạnh, vươn lên thực sự trở thành trung tâm giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học đầu ngành trong hệ thống các trường Công an nhân dân.
Kết quả đạt được trên các mặt công tác của Học viện CSND trong những năm qua là rất to lớn, là cơ sở rất quan trọng để xây dựng và phát triển trường trọng điểm, trước mắt là của ngành, sau đó là của Quốc gia và hướng tới hòa nhập với khu vực và thế giới. Tuy nhiên, so với các tiêu chí, điều kiện của một trường đại học trọng điểm thì Học viện CSND còn có nhiều mặt phải tiếp tục phấn đấu và hoàn thiện, trong đó có vấn đề về cơ cấu tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, giảng viên, nội dung chương trình đào tạo, cơ sở vật chất đảm bảo, việc áp dụng các phương thức tổ chức đào tạo mới…
Do đó, với mục tiêu xây dựng Học viện CSND trở thành cơ sở giáo dục trọng điểm của ngành Công an và của Quốc gia theo hướng đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực trong những năm tới, đòi hỏi Học viện CSND phải không ngừng đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ các yếu tố của hoạt động giáo dục và đào tạo, trong đó có trọng tâm là đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp đào tạo, đáp ứng yêu cầu và mục tiêu đào tạo theo tinh thần của Nghị quyết về đổi mới giáo dục của Đảng, của ngành Công an và Học viện CSND.
Hiện nay, theo nghiên cứu, có nhiều quan điểm khác nhau về đổi mới, phát triển chương trình đào tạo với nhiều cách tiếp cận dựa trên nhiều cơ sở khác nhau như tiếp cận từ đối tượng người học, từ nội dung đào tạo hiện có, từ đội ngũ giảng viên và các điều kiện đảm bảo… để cụ thể hóa thành mục tiêu, nội dung và chương trình đào tạo chi tiết. Tuy nhiên, theo quan điểm của tác giả thì cách tiếp cận xây dựng và phát triển chương trình đào tạo đáp ứng yêu cầu xã hội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác của lực lượng CSND sau khi học viên tốt nghiệp ra trường là phù hợp. Quan điểm này cũng đáp ứng được yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công an và Học viện CSND về xây dựng và triển khai chuẩn đầu ra cho học viên các hệ học. Khi đó, chuẩn đầu ra sẽ là mục tiêu chính để quá trình xây dựng chương trình và tổ chức đào tạo nhằm thực hiện mục tiêu đó. Khung chương trình, nội dung các học phần, lộ trình và kế hoạch đào tạo, các hoạt động ngoại khóa, bổ sung khác đều phải hướng đến thực hiện các chuẩn đầu ra này.
Học viện CSND hiện đang tổ chức đào tạo trình độ đại học cho 06 hệ, các lớp bồi dưỡng, với 15 chuyên ngành, theo hai phương thức là niên chế và tín chỉ. Do đó, để đạt được mục tiêu đào tạo theo hướng gắn với các chuẩn đầu ra đó, đòi hỏi Học viện phải nghiên cứu, xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo theo hướng chuyên sâu, đồng thời đảm bảo các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công an về khối lượng kiến thức tối thiểu của các học phần, đảm bảo học viên phát triển toàn diện về thái độ, kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp và thể chất.
Năm học 2014 - 2015 là năm bản lề trong thực hiện lộ trình xây dựng Học viện CSND trở thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm của ngành Công an, do đó, việc tập trung đổi mới về nội dung, chương trình và phương pháp đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo đang đặt ra cấp thiết. Theo đó, Học viện CSND cần tập trung vào một số nội dung sau đây.
Một là, tập trung đổi mới về nội dung, chương trình đào tạo
Quán triệt quan điểm chỉ đạo: “Đổi mới giáo dục đại học phải bảo đảm tính thực tiễn, hiệu quả và đồng bộ; lựa chọn khâu đột phá, lĩnh vực ưu tiên và cơ sở trọng điểm để tập trung nguồn lực tạo bước chuyển rõ rệt. Việc mở rộng quy mô phải đi đôi với nâng cao chất lượng; phải tiến hành đổi mới từ mục tiêu, quy trình, nội dung đến phương pháp dạy và học, phương thức đánh giá kết quả học tập; liên thông giữa các ngành, các hình thức, các trình độ đào tạo; gắn bó chặt chẽ và tạo động lực để tiếp tục đổi mới giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp…” .
Hiện nay, Học viện CSND cùng với Học viện An ninh nhân dân là hai trường Công an được Bộ Công an giao thí điểm tổ chức đào tạo theo hệ thống tín chỉ, với thời gian rút ngắn từ 05 năm xuống 04 năm. Đây là một phương thức tổ chức đào tạo tiên tiến, tạo ra sự chủ động, linh hoạt cho cả người học, người dạy và cơ quan quản lý đào tạo. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với Học viện cần phải chuẩn hóa về chương trình, nội dung giảng dạy, giáo trình, tài liệu và quy trình kiểm tra đánh giá chất lượng giáo dục, đào tạo; tiếp tục cải tiến nội dung chương trình giảng dạy, phương pháp dạy học theo hướng thiết thực, hiện đại, thống nhất, liên thông giữa các bậc học, coi trọng trang bị kiến thức nghiệp vụ, rèn luyện kỹ năng, phẩm chất nghề nghiệp cho học viên theo hướng đào tạo hệ đại học nghiên cứu 5 năm và hệ đại học thực hành 4 năm.
Tiếp tục nghiên cứu để phát triển, mở rộng hệ thống ngành và chuyên ngành đào tạo theo hướng đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn công tác của lực lượng CSND và nhu cầu của xã hội. Quá trình triển khai có tham khảo, nghiên cứu các chương trình đào tạo Cảnh sát của các nước trong khu vực và trên thế giới, nhằm bổ sung, hoàn thiện các chương trình đào tạo, đảm bảo tính liên thông và tiến tới báo cáo cấp có thẩm quyền về việc công nhận văn bằng giữa các cơ sở đào tạo Cảnh sát của các nước mà Học viện có quan hệ hợp tác.
Học viện CSND cũng là nhà trường đầu tiên trong các trường CAND công bố và thực hiện chuẩn đầu ra đối với học viên các hệ học. Qua thực tiễn 05 năm triển khai áp dụng thực hiện chuẩn đầu ra tại Học viện CSND đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, đồng thời, cho thấy đây là một hướng đi đúng, một bước đột phá trong việc nâng cao chất lượng đào tạo của Học viện. Tuy nhiên, Học viện cũng tập trung thực hiện công bố chuẩn đầu ra phải gắn với các điều kiện đảm bảo chất lượng theo chuẩn đã công bố.
Hai là, tập trung đổi mới về phương pháp đào tạo, giảng dạy
Trong điều kiện Học viện đang triển khai nhiều nội dung, chương trình đào tạo, nhiều phương thức tổ chức đào tạo, nhiều hệ đào tạo khác nhau, Học viện cần thiết có các biện pháp mạnh mẽ, đồng bộ, tập trung đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự học của người học, gắn lý luận với thực tiễn, học đi đôi với hành, nâng cao kỹ năng thực hành cho học viên. Gắn kết các đơn vị nghiệp vụ với nhà trường, cập nhật thực tiễn công tác, chiến đấu của lực lượng CSND vào bài giảng; tiếp tục và thường xuyên phối hợp, tổ chức hội thảo khoa học với các đơn vị nghiệp vụ về đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo các môn học nghiệp vụ chuyên ngành. Hoàn thiện hệ thống giáo trình, tài liệu dạy học, sách tham khảo theo các trình độ, chuyên ngành đào tạo và môn học đảm bảo đủ cho học viên nghiên cứu, tự học, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin, nối mạng giữa Học viện với Công an các đơn vị, địa phương.
Mặt khác, để gắn công tác giáo dục, đào tạo với thực tiễn công tác của Ngành, Học viện CSND đang nghiên cứu để triển khai thí điểm đào tạo chuyên ngành theo mô hình "Học lý thuyết môn nào, thực hành trên thực tế môn đó", giúp học viên có thể nghiên cứu nắm vững kiến thức lý luận trên lớp, đồng thời vận dụng và giải quyết các tình huống trong thực tiễn công tác của ngành, tạo điều kiện để đạt được mục tiêu đào tạo sĩ quan thực hành, hạn chế việc đào tạo lại khi học viên ra trường, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Ba là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và công nghệ mô phỏng phục vụ hoạt động quản lý, giảng dạy và huấn luyện
Nhận thức được vai trò của các thành tựu khoa học và công nghệ thông tin trong đời sống xã hội, hiện nay Học viện CSND đang đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các quy trình, các hoạt động của công tác quản lý và hoạt động giáo dục, đào tạo tại Học viện. Qua đó, giúp đẩy nhanh tiến độ, hiệu quả công việc và tính chính xác của các dữ liệu quản lý. Trong công tác quản lý giáo dục, đào tạo thì việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp đồng nhất dữ liệu quản lý, hỗ trợ cho công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp lãnh đạo được nhanh chóng, chính xác, đồng thời tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp và tư duy nhạy bén cho cán bộ làm công tác quản lý đào tạo và đội ngũ giảng viên, học viên trong toàn Học viện.
Đối với công tác giảng dạy nói chung, việc ứng dụng công nghệ thông tin thông qua việc xây dựng và thiết kế bài giảng điện tử, ứng dụng các phần mềm tiện ích trong hệ thống E-learning, tìm kiếm nguồn tài liệu để phục vụ nghiên cứu, giảng dạy, sử dụng thành thạo các công cụ, phương tiện trong giảng dạy… là những nội dung mà giảng viên của Học viện CSND cần tiếp tục nghiên cứu và ứng dụng có hiệu quả trong công tác nghiên cứu và giảng dạy hiện nay.
Đối với việc học tập các môn quân sự, võ thuật, thể chất, Học viện cần nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ mô phỏng phục vụ học tập của học viên. Điều này nhằm khắc phục các khó khăn về cơ sở vật chất, trường bắn, bãi tập. Điển hình như việc khai thác có hiệu quả hai trường bắn điện tử hiện nay, hoặc nghiên cứu mô hình phòng bắn điện tử của Công an tỉnh Nam Định theo hướng rèn luyện các yếu lĩnh và bắn thử nghiệm tại phòng bắn, nếu học viên nào đạt yêu cầu thì mới học tập chính thức tại trường bắn thực địa. Các giảng viên cần đẩy mạnh nghiên cứu, mô hình hóa các động tác, thao tác, bài tập trong học tập các môn thể chất và võ thuật, chia sẻ qua hệ thống giảng dạy E-Learning để học viên dễ dàng nghiên cứu, học tập.
Bốn là, đổi mới về công tác đầu tư xây dựng cơ sở vật chất phục vụ giáo dục và đào tạo
Để đảm bảo phục vụ hiệu quả công tác giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học, rèn luyện và sinh hoạt của cán bộ, giảng viên, học viên, Học viện cần xác định xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng là yếu tố tiên quyết và có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo. Do đó, Học viện cần tập trung các nguồn lực để đầu tư, xây dựng các khu thực hành nghiệp vụ có tính chất liên hoàn, liên ngành giữa các khoa, xây dựng các phòng hội thảo khoa học, phòng bảo vệ luận văn, luận án, khóa luận tốt nghiệp, phòng sử dụng cho thi trắc nghiệm, phòng dùng cho các hội thi giáo dục của toàn ngành, các phòng học lý thuyết, các phòng học theo đặc thù các chuyên ngành đào tạo, phòng học ngoại ngữ chuyên dùng, phòng học tin học, hình thành các trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ hiện đại...
Quán triệt quan điểm của Nghị quyết số 29-NQ/TW về việc khuyến khích xã hội hóa để đầu tư xây dựng và phát triển các trường chất lượng cao ở tất cả các cấp học và trình độ đào tạo. Ðổi mới chính sách, cơ chế tài chính, huy động sự tham gia đóng góp của toàn xã hội; nâng cao hiệu quả đầu tư để phát triển giáo dục và đào tạo; chú trọng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ngân sách. Do đó, trên cơ sở chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của ngành, Học viện CSND đã chủ động và sáng tạo trong việc huy động các nguồn lực xã hội đóng góp cho quá trình đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, mở rộng khuôn viên Học viện, xây dựng Học viện ngày càng lớn mạnh, đáp ứng nhu cầu đào tạo và nhiệm vụ của lực lượng Công an nhân dân trong tình hình mới.
TS. PHẠM TIẾN DŨNG - Phó trưởng phòng QLĐT, Học viện CSND
Tạp chí Cảnh sát nhân dân số 5+6/2015