Ngày 22 tháng 7 năm 2011 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1229/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án“Quy hoạch tổng thể, nâng cao năng lực và chất lượng đào tạo của các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng trong Công an nhân dân đến năm 2020”. Trên cơ sở đó, Bộ Công an đã có Quyết định số 3013/QĐ-BCA-X11 ngày 12/6/2013 về việc phê duyệt Đề án thành phần số 3 thuộc Đề án 1229 của Chính phủ. Ngày 26/6/2015, Bộ trưởng Bộ Công an đã có Quyết định số 3999/QĐ-BCA-X11 về việc công nhận Học viện Cảnh sát nhân dân trở thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm của Ngành Công an. Trên cơ sở đó, Học viện Cảnh sát nhân dân đã xây dựng Đề án và lộ trình phát triển Học viện trở thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm Quốc gia.

Để trở thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm Quốc gia đòi hỏi Học viện phải nỗ lực hoàn thiện nhiều tiêu chí, phải bảo đảm là cơ sở giáo dục đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, theo cả định hướng ứng dụng và nghiên cứu. Đồng thời Học viện phải xây dựng đủ tiềm lực để phát triển trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học đầu ngành của lực lượng Công an nhân dân có uy tín quốc gia, khu vực và quốc tế. Đặc biệt đối với hệ đào tạo sau đại học đòi hỏi phải có nhiều chương trình đào tạo trên nhiều lĩnh vực, đáp ứng những yêu cầu bức thiết của đời sống xã hội, cũng như đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự.

Ngày 15/5/1992, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ký quyết định 998/QĐ-SĐH về việc giao nhiệm vụ đào tạo cao học và sau đó ngày 24/5/1995 Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 315/TTg về việc giao nhiệm vụ đào tạo trên đại học cho Trường Đại học Cảnh sát nhân dân (nay là Học viện Cảnh sát nhân dân). Với quyết định này, Học viện Cảnh sát nhân dân trở thành cơ sở đầu tiên trong ngành Công an được Nhà nước giao nhiệm vụ đào tạo sau đại học. Trải qua 25 năm, công tác đào tạo sau đại học của Học viện Cảnh sát nhân dân đã từng bước ổn định và phát triển vững chắc, góp phần quan trọng bổ sung đội ngũ cán bộ có trình độ cao cho các trường Công an nhân dân, các viện nghiên cứu; cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy tham mưu của ngành Công an, Quân đội, và một số cơ quan thuộc khối nội chính; cho các nước bạn Lào, Campuchia, góp phần đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới, cụ thể là:

Về đào tạo trình độ Thạc sĩ: Từ năm 1992 đến nay, Học viện đã chiêu sinh, đào tạo 26 khoá cao học với 4093 học viên trong đó có 96 học viên quốc tế (Lào và Cămpuchia), 271 học viên của các ngành Kiểm sát, Quân đội, Tòa án, Hải quan...; đã có 23 khoá đã tốt nghiệp với 2964 học viên được công nhận tốt nghiệp và cấp bằng Thạc sĩ.

Về đào tạo trình độ Tiến sĩ: Từ năm 1996 đến nay, Học viện đã chiêu sinh và đào tạo 22 khoá với 863 nghiên cứu sinh, trong đó có 44 nghiên cứu sinh quốc tế, 57 nghiên cứu sinh thuộc các ngành Kiểm sát, Quân đội, Tòa án, Hải quan...; đã có 420 nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án được công nhận học vị và cấp bằng Tiến sĩ. Trong số các Tiến sĩ được đào tạo tại Học viện Cảnh sát nhân dân, nhiều đồng chí đã trưởng thành và đang giữ các chức vụ cao, là tướng lĩnh trong Công an nhân dân, Quân đội nhân dân và một số cơ quan của Đảng và Nhà nước, lãnh đạo các Bộ, Ngành, địa phương của Việt Nam cũng như các nước bạn Lào và Campuchia.

Về mặt lý luận, những đóng góp khoa học trong các đề tài luận văn Thạc sĩ, luận án Tiến sĩ đã góp phần bổ sung, hoàn thiện khoa học Luật; khoa học Hình sự; khoa học Công an; khoa học Quản lý nhà nước về an ninh, trật tự; Tội phạm học; khoa học Trinh sát; khoa học Giáo dục, cải tạo phạm nhân, các lĩnh vực lý luận nghiệp vụ phòng chống tội phạm... Về mặt thực tiễn, có thể khẳng định các luận văn, luận án đã góp phần nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng, cung cấp những luận cứ khoa học giúp cho việc hoạch định nhiều vấn đề chiến lược, sách lược, về an ninh, trật tự; dự báo tình hình và chủ động xây dựng các giải pháp góp phần cùng Công an các đơn vị địa phương nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm, giải quyết những vấn đề vướng mắc, bất cập về pháp luật, nghiệp vụ, xây dựng lực lượng, hợp tác quốc tế trong thực tiễn bảo đảm an ninh, trật tự…

Trong thời gian tới, để đáp ứng tốt các yêu cầu đặt ra khi Học viện Cảnh sát nhân dân trở thành cơ sở giáo dục đại học trọng điểm quốc gia đòi hỏi cần đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nội dung và phương pháp đào tạo hệ sau đại học trên các phương diện sau đây:

Một là, cần quán triệt thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, Nghị quyết Đại hội lần thứ VI của Đảng ủy Công an Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết 14 của Chính phủ về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai đoạn 2006 - 2020; tích cực triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 17 của Đảng ủy Công an Trung ương và Chỉ thị số 13 của Bộ trưởng Bộ Công an về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục trong Công an nhân dân. Đề xuất lãnh đạo Bộ Công an cần chỉ đạo các đơn vị chức năng, xây dựng quy hoạch tổng thể nguồn đối tượng đào tạo sau đại học gắn với chiến lược đào tạo, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế. Có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm động viên, thu hút và tạo động lực cống hiến cho đội ngũ cán bộ có trình độ, học vị, học hàm cao (Tiến sĩ, Phó Giáo sư, Giáo sư) để đội ngũ này thực sự là nguồn nhân lực có chất lượng cao trong thực hiện nhiệm vụ và nâng cao chất lượng đào tạo nói chung, đào tạo sau đại học nói riêng, xứng tầm với một cơ sở đào tạo trọng điểm của Ngành và của Quốc gia trong thời gian tới.

Hai là, bổ sung, đổi mới nội dung, chương trình đào tạo theo tinh thần của Thông tư 07 năm 2015 của Bộ Giáo dục và Đào tạo theo hướng cập nhật, liên thông, hiện đại, và sát với thực tiễn, đồng thời hội nhập với bên ngoài. Nghiên cứu mở mã ngành mới và xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu chuẩn bị sẵn sàng để triển khai đào tạo một số môn học của chương trình Thạc sĩ, Tiến sĩ bằng tiếng Anh. Phấn đấu đến năm 2020 có 1 Chương trình liên kết quốc tế về đào tạo Tiến sĩ. Tăng cường đổi mới phương pháp giảng dạy và nghiên cứu, đặc biệt là cập nhật các chương trình tiên tiến, các phương pháp nghiên cứu hiện đại; gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo với công tác nghiên cứu khoa học trên cơ sở định hướng nghiên cứu của Ngành; bám sát yêu cầu, nhiệm vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm phục vụ công cuộc đổi mới đất nước. Đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công an cho phép từ nay đến năm 2020 mở và chuyển đổi các mã ngành đào tạo Tiến sĩ mới, đó là:

- Tư pháp Hình sự (có đào tạo bằng Tiếng Anh)

- Quản lý Nhà nước về An ninh phi truyền thống

- Luật Hình sự, Tố tụng Hình sự

- Chuyển đổi mã ngành Tội phạm học và Phòng ngừa tội phạm (mã số: 62.38.01.05) hiện nay thành 02 chuyên ngành là: Chuyên ngành Tội phạm học và Chuyên ngành Hình pháp học (Khoa học hình sự) như đã từng đào tạo trước đây.

Đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công an nghiên cứu cho phép Học viện Cảnh sát nhân dân xây dựng và triển khai chương trình bồi dưỡng sau đại học cho 2 loại đối tượng đó là: Những đối tượng tạo nguồn cho đào tạo Thạc sĩ, Tiến sĩ (tiền Thạc sĩ, Tiến sĩ); đối tượng là những Thạc sĩ, Tiến sĩ tốt nghiệp đã lâu hoặc do yêu cầu công tác cần phải bổ sung, cập nhật kiến thức. Trong tương lai, về lâu dài có thể hướng tới đào tạo Tiến sĩ khoa học khi Học viện trở thành cơ sở đào tạo trọng điểm quốc gia; liên kết đào tạo Tiến sĩ với một trường đại học nước ngoài, dạy và học, viết và bảo vệ luận án Tiến sĩ bằng tiếng Anh.

Ba là, về đổi mới công tác giảng dạy là một nhân tố quan trọng nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo sau đại học tại Học viện Cảnh sát nhân dân. Phương pháp giảng dạy sau đại học cần tập trung nâng cao, cải tiến theo nhằm mục đích chỉ dẫn tư duy, phát huy tính độc lập sáng tạo, có khả năng giải quyết các tình huống đặt ra trong thực tế công tác, qua đó giúp cho Học viên độc lập trong giải quyết các tình huống trong thực tiễn công tác.

Phấn đấu các bài giảng thực hiện đối với hệ sau đại học đều được thuyết trình, giảng dạy trên hệ thống bảng điện tử thông minh tại các hội trường của Học viện. Nghiên cứu xây dựng quy định hàng năm các khoa, bộ môn tham giảng dạy Sau đại học (trước mắt đối với hệ đào tạo Thạc sĩ) cần đăng kí chỉ tiêu thực hiện ít nhất một bài dạy giỏi Sau đại học và coi đó là tiêu chí trong đánh giá chỉ tiêu thi đua của đơn vị. Trên cơ sở đó rút kinh nghiệm nhân rộng cho các lớp sau đại học trong Học viện. Mặt khác hàng năm cần tổ chức tập huấn cho đội ngũ giảng viên (kể cả cơ hữu và thỉnh giảng) về kiến thức, kỹ năng mới về phương pháp dạy học tích cực (kỹ năng sử dụng bục, bảng dạy thông minh), kỹ năng sư phạm để nâng cao chất lượng giảng dạy sau đại học tại Học viện Cảnh sát nhân dân.

Tiếp tục triển khai việc kết hợp giữa học tập kiến thức chuyên ngành với thực tiễn, gắn kết chặt chẽ hơn nữa giữa lý thuyết và thực hành. Đặc thù đối tượng của hệ đào tạo sau đại học là những cán bộ có trình độ, giữ những vị trí lãnh đạo chỉ huy. Do đó, việc tổ chức hoạt động thực hành nên được tổ chức thường xuyên, liên tục. Trong các môn học nên tổ chức cho học viên đi tham quan các mô hình, tổ chức nghe các buổi báo cáo chuyên đề tại các địa bàn trọng điểm. Đồng thời kết hợp để các học viên hệ sau đại học có cơ hội trao đổi những bài học kinh nghiệm, những gợi ý, cách làm hay tại địa phương nơi công tác với các học viên thuộc các hệ học khác trong học viện. Có như vậy, mới đẩy mạnh hơn nữa quá trình tích lũy những tri thức khoa học cũng như nâng cao trình độ nghiệp vụ của mỗi học viên hệ đào tạo sau đại học.

Bốn là, tăng cường kiểm soát chất lượng luận văn, luận án. Nói đến chất lượng luận văn, luận án là nói đến hàm lượng khoa học và tính thực tiễn của luận văn, luận án. Chất lượng luận văn, luận án là tổng hòa các yếu tố của quá trình đào tạo do đó nâng cao chất lượng luận văn, luận án cũng chính là nâng cao chất lượng đào tạo. Học viện đã tăng cường áp dụng nhiều biện pháp kiểm soát chất lượng đào tạo cao học, nghiên cứu sinh, chất lượng luận văn, luận án. Bảo đảm tính hệ thống của việc yêu cầu cao đối với chất lượng đào tạo sau đại học từ chính phủ đến các cơ sở đào tạo, từ người dạy đến người học, từ ban hành chế độ chính sách đúng, đầy đủ đến việc thực thi và kiểm soát kết quả thực hiện. Tăng thời lượng dạy và học về phương pháp nghiên cứu khoa học để học viên sau đại học có đủ kiến thức và kỹ năng nghiên cứu khoa học khi viết luận văn, luận án. Nâng cao chế độ hướng dẫn luận văn, luận án, chế độ của hội đồng chấm để nâng cao trách nhiệm và quyền lợi của người chấm. Tăng cường kiểm tra giám sát việc sinh hoạt khoa học của học viên sau đại học ở các khoa chuyên ngành, số lượng và chất lượng các bài báo khoa học và nên quy định đối với nghiên cứu sinh trước khi bảo vệ luận án phải có bài báo đăng trên các tạp chí quốc tế.

Năm là, cần bảo đảm cơ bản nguồn lực và năng lực xử lý thông tin trong nghiên cứu của nghiên cứu sinh tại Học viện cũng như cần bảo đảm kết cấu hạ tầng thông tin của Học viện phù hợp với hệ thống thông tin khoa học và công nghệ của Bộ, của Nhà nước có bảo mật cao.

Phát triển các ngân hàng dữ liệu cho nghiên cứu khoa học và đào tạo sau đại học, đặc biệt là hệ thống thông tin về kết quả nghiên cứu của các chương trình khoa học và công nghệ cấp Nhà nước liên quan đến an ninh, trật tự, như kết quả các đề tài cấp Nhà nước do Bộ Công an chủ trì, các đề tài cấp Bộ, các số liệu điều tra của các Dự án Biên giới quốc gia (V21 chủ trì); số liệu Dự án biển (V21 chủ trì) và các số liệu điều tra về dân số, môi trường, tài nguyên, số liệu về tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, các Hội nghị, Hội thảo liên quan đến an ninh, trật tự...

Chú trọng bảo đảm kết nối mạng thông tin của Học viện Cảnh sát nhân dân với thông tin của Bộ. Hình thành, phát triển và liên kết mạng thông tin của Học viện trên cơ sở thông tin hiện đại. Tham gia chia sẻ nguồn thông tin với các mạng kết nối có bảo mật của Bộ Công an và Nhà nước. Hệ thống thông tin tư liệu được đầu tư theo hướng tin học hóa, số hóa, tiến tới xây dựng thư viện điện tử chất lượng cao, hiện đại phục vụ nghiên cứu và đào tạo sau đại học.

Tiếp tục thực hiện nghị định của Chính phủ về huy động tiềm lực khoa học và công nghệ phục vụ công tác Công an nhằm đạt mục tiêu: Khai thác, tận dụng tiềm lực khoa học và công nghệ nâng cao hiệu quả công tác công an nói chung và nâng cao hiệu quả công tác đào tạo góp phần xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Sử dụng hiệu quả ngân sách nhà nước trong nghiên cứu khoa học và đào tạo.

Tăng cường hợp tác quốc tế nhằm khai thác mọi điều kiện cho việc phát triển tiềm lực khoa học công nghệ Công an nói chung và cho Học viện. Thông qua kênh Interpol và Aseanepol và Cảnh sát các nước để tranh thủ nguồn lực cho nghiên cứu và đào tạo.

Thiếu tướng, GS.TS Nguyễn Văn Nhật

Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân